Son vakitlerde yanıtını bilemediğimiz sorularla belirsizlikler içerisindeyiz. ‘’İhtiyaçlarımı rahatlıkla karşılayabilecek miyim?’’ üzere karşılığını aradığımız belgisiz niyetlere ağır bir halde maruz kalmaktayız. İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Psikoloji Uzmanı Kln. Psk. Müge Leblebicioğlu Arslan, ekonomik tasa hakkında açıklamalarda bulundu.
Kişiler olumlu ya da olumsuz fark etmeksizin yeni bir durumla karşılaştıklarında tasa belirtileri gösterebilirler. Tasa duygusu, dışarıdan gelen tehdidin tam olarak ne olduğunun bilinmemesi ve geleceğe yönelik hudutların meçhul olmasından kaynaklı hissettiğimiz bir histir. Buradan baktığımızda bireylerin algıladıkları ekonomik durumlarının ve yaşadıkları ülkenin ekonomik dalgalanmalarının, ruh sıhhatleri üzerinde kıymetli bir tesire sahip olduğu söylenilebilir.
Ekonomik dalgalanmalar bireylerin ömürlerini olumsuz etkiliyor
Hayat aslında belirsizlikler üzerine heyetidir. Bu belirsizlikler ister olumlu olsun ister olumsuz, meçhul olan her durum bireylerde bir ekip olumsuz hisleri tetikleyebilir. Muhakkak seviyede hissedilen tasa aslında sağlıklı bir histir. Bizi motive eder, tehlikelere karşı kendimizi ve etrafımızdakileri korumamıza ve tedbirler alarak hayatta kalmamıza yardımcı olur. Örneğin; bu durumda tasa kişiyi çalışmaya, planlamaya, sorgulamaya, gelişmeye ve birikim yapmaya itebilirken daha ağır hissedilen dert ise kişinin ömürden aldığı doyumu olumsuz istikamette etkileyebilecek niyet ve davranışlara itebilir. Hasebiyle hissedilen tasanın yoğunluğu ve kişinin günlük hayatındaki fonksiyonelliği üzerindeki tesirinin, ruh sıhhati üzerinde belirleyeci bir faktör olduğu söylenebilir. Rutinler bireylerin olumsuz hislerle baş edebilmesinde değerli bir rol oynamaktadır. Bireyler içinde bulundukları meçhullüğü gün içindeki rutinleriyle farkında olarak ya da farkında olmadan makul hale getirirler. Örneğin, sabah belirli saatlerde uyanmak, işe gitmek, işten sonra dışarıda bir şeyler içmek ya da yemek yemek, spor yapmak, toplumsal aktivitelerde bulunmak, muhakkak vakitlerde seyahat etmek, alışveriş yapmak, hobileriyle ilgilenmek üzere tüm bu aktiviteler bireylerin hayatındaki motivasyonel rutinler ortasında yer alabilir. Bireylerin hayatlarındaki kimi faktörler mevcut rutinleri üzerinde engelleyici ya da bozucu rol oynayabilmektedir. Ne yazık ki günümüzde gerek Pandemi şartları gerekse mevcut ekonomik dalgalanmalar, bireylerin günlük rutinlerini gerçekleştirebilmesini zorlaştırabilmekte hatta rutinleri üzerinde bozucu tesire neden olabilmektedir.
Ekonomik dertle başa çıkmada neler yapılabilir?
Geçmişe ve geleceğe yönelik yanlışlı kanılar yerine gerçekçi ve fonksiyonel fikirlere odaklanın. Olumsuz hisler karşısında duygusal yeme ya da hisleri bastırma üzere fonksiyonel olmayan tavırlardan uzak durmak son derece değerlidir. Bu süreçte his ve kanıları söz etmek, aile ya da yakın arkadaşlardan maddi yahut manevi takviye talep etmek, his paylaşımında bulunmak ve sevdiklerimizle vakit geçirmek üzere aktivitelerin olumsuz hissin azalmasında değerli bir faktör olduğu düşünülmektedir. Bununla birlikte gereğince düzgün uyumak, sistemli beslenmek, kişiyi rahatlatacak yoga, meditasyon ya da gevşeme antrenmanları üzere tekniklerden faydalanmak da fonksiyonel baş etme formülleri ortasında yer almaktadır.
Ekonomik durumunuzu daha verimli bir halde yöneteceğiniz yolları değerlendirin
Ekonomideki belirsizlik ve tutarsızlıklar karşısında bireylerin ekonomik durumlarına nazaran yine planlama yapmaları epeyce değerlidir. Planlamalar başlangıçta şahısta tasa ve ümitsizlik uyandırsa dahi bilhassa öncelikli ödeme planlarının yapılması ve masrafların yine kıymetlendirilmesi üzere tahlil arayışlarının kişiyi uzun vadede rahatlatabildiği görülmektedir.
‘’Ya Daima Ya Hiç”yapmak yerine rutinlerinizi tekrar düzenleyin
Mevcut sürdürülebilir rutinlere mümkünse devam edebilirsiniz. Devam edilmesi maddi ya da manevi açıdan zahmet oluşturan rutinler yerine yeni rutinler oluşturmak şahısların olumsuz his durumları üzerinde rahatlatıcı bir tesir oluşturabilmektedir. Örneğin; maliyeti yüksek bir spor salonuna gitmekten büsbütün vazgeçmek yerine ekonomik durumunuza uygun bir spor salonuna gitmek, meskende spor yapmak ya da açık alanda yürüyüş yapmak üzere yeni rutinler oluşturmak bireylerin âlâ olma halinde kıymetli bir rol oynamaktadır.
Sosyal medyanın çok kullanımından uzak durun!
Gün içerisinde gerek gazetelerde gerekse televizyon üzere kitle irtibat araçlarında ve toplumsal medya kanallarında iktisadın durumu hakkında çok fazla olumsuz habere maruz kalmaktayız. Olumsuz bir durum, his ya da kanıya daima olarak maruz kalmak şahıslarda tasayı tetikleyebilmekte hatta var olan tasayı arttırabilmektedir. Bu noktada sonlandırmanın, telaş belirtileri üzerinde olumlu bir tesire sahip olduğu söylenebilir. Burada kast edilen var olan gerçekliği inkâr etmek ve görmezlikten gelmek değildir. Doğal ki de şahıslar birtakım bilgiler edinmeli ve gündemi takip etmelidirler. Lakin ağır telaş oluşturacak içeriklere hudut getirmek ve çok maruz kalmaktan kaçınmak bireylerin güzel olma halinin artmasında kıymetli bir tesire sahiptir. Örneğin, ‘’ sabahları kalktığımda 10 dakika haberlere bakacağım.’’ halinde kişi kendi ömür tertibine nazaran medya kullanımına sınırlama getirebilir.
Ancak tüm bunlara karşın kişi mevcut durumla baş etmekte zahmet yaşıyorsa, kişinin his yoğunluğunda bir azalma olmuyorsa ya da hissin şiddeti giderek artıyorsa, ve bu durum kişinin günlük hayatını ve fonksiyonelliğini olumsuz istikamette etkilemeye başladıysa psikoterapi takviyesinin alınması kişinin ruhsal güzel olma hali açısından epeyce değerlidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
