Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom’un bir birimi olan ve karbon fiber ile ilgili ürünleri üreten Umatex Şirketler Grubu önemli başarılara imza atıyor.
Şirketin en önemli başarılarından biri, yeni bir Rus orta menzilli, 163 ila 211 yolcu kapasiteli MC-21-300 uçağının geliştirilmesine katkıda bulunması oldu. Umatex kompozitleri, 17,5m uzunluğundaki kanat panellerinde, orta kısımlarda, havaya kaldırma tertibatı ve kuyruk takımında kullanılıyor. Uçak ilk test uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi.
Uçuşun gerçekleştirildiği etkinlikte konuşan Rusya Sanayi ve Ticaret Bakanı Denis Manturov, iki set kompozit kanadın üretildiğini ve üçüncünün üretime geçtiğini duyurdu. İlk müşteriler, sertifikasyon süreci tamamlanmak üzere uçaklarını bu yıl teslim alacak. Rossiya Havayolları yeni uçağın ilk operatörü olacak.
Umatex, ayrıca Kasım 2021’de eskiden Çin’den ithal edilen en yaygın öncü karbon fiber olan poliakrilonitril (PAN) maddesini üretmek amacıyla Tataristan Cumhuriyeti’nde bulunan Alabuga Özel Ekonomik Bölgesi’nde bir fabrika açmıştı.
Rosatom Genel Müdürü Aleksey Likhachev, Kasım 2021’de düzenlenen Sınır Tanımayan Kompozit Forumu’nda şöyle konuştu: “Kompozitler sadece karlı bir iş değil, aynı zamanda tüm dünyanın şu anda karşı karşıya olduğu iklim sorunlarına iyi bir çözüm. Ürün kalitesi ve çevresel kriterler açısından kompozitlerimiz sürdürülebilir kalkınma gereksinimlerini tam olarak karşılamaktadır. İster uçakta ister arabada kullanılsın, bir ürünü 20 daha hafif hale getirirler. Bu, çalışma sırasında emisyonları 20 azaltırken kilometreyi artırdıkları anlamına gelir ki bu çok önemli bir beceridir. Söz konusu durum, çelik ve beton yerine kompozit malzemeler kullanarak tüm tedarik zincirinde 30-40’a kadar tasarruf edebileceğimiz inşaat sektöründe de geçerlidir. Enerji ve üretim süreçlerinde elde edilen tasarruf, iklim için büyük bir fark yaratır” dedi.
Umatex CEO’su Alexander Tyunin de forumda yaptığı konuşmada, “2015-2016 gibi yakın bir tarihte Rusya’da tüketilen karbon bazlı malzemelerin 80’den fazlası ithal edildi. Bugün ülke, karbon fiber kumaşların 90’ından fazlasını üretiyor ve yurt içinde prepreg yapıyor. Son 5 yılda kapsamlı bir tedarik zinciri oluşturduk” dedi. Yeni tesis, yılda 5 bin ton öncü PAN üretecek. Bu miktar, Alabuga (Tataristan) ve Balakovo (Saratov Bölgesi) Argon’daki iki karbon fiber üreticisine hammadde sağlamak için yeterli olacak.
Tesisin açılış töreninde söz alan Rusya’nın İtalyan Girişimciler Birliği’nin (GIM UNİMPRESA) Başkanı Vittorio Torrembini de şunları söyledi: “Bu, İtalya ve Rusya arasındaki yakın ilişkilerde bir başka kilometre taşı. Umatex uzun süredir İtalyan şirketleri ile de çalışıyor. İtalyan motosikletleri için kompozit parçalar tedarik ediyor ve ülkenin önde gelen tersanelerine yüksek kaliteli yatlar ve motorlu tekneler için karbon bazlı kumaşlar sağlıyor. Bu arada, Kuzey İtalya’daki Piacenza şehrinden bir şirket, Rus fabrikası için ekipman tedarik ediyor. Bu iş birliğinden her iki taraf da fayda görüyor. Söz konusu yakın İtalyan Rus ilişkilerinin devam etmesini isteriz.”
Torrembini’nin söz ettiği iş birliği alanları arasında, rüzgâr direncini azaltarak motosikletin hız performansını artıran kompozit kaplamaların tasarımı ve üretimi de bulunuyor. 2021’de, Umatex karbon kabuğu ile donatılmış ilk motosiklet, İngiliz Superbike Şampiyonası’nda yer aldı. Bununla beraber, Kawasaki Puccetti Racing takımının bir üyesi, Mayıs-Temmuz 2021’de İspanya, İtalya ve İngiltere’de düzenlenen Superbike Dünya Şampiyonası’na katıldı.
Buz hokeyi sopaları üretimi de spor alanındaki diğer işlerden biri olma özelliği taşıyor. Umatex’in yan kuruluşu Zaryad, kendi adını taşıyan marka altında küçükler, gençler ve yetişkinler olmak üzere her yaşta ve profesyonel, yarı profesyonel ve amatör oyuncuları kapsayan tüm beceri kategorilerinde buz hokeyi sopaları üretiyor. Zaryad buz hokeyi sopaları Letonya ve Kanada’ya ihraç ediliyor.
Kompozit malzemelerden inşaatta yapıları güçlendirmek için de faydalanılıyor. Örneğin, Rus hidroelektrik şirketi RusHydro, Ezmi Hidroelektrik Santrali’ndeki boru hatlarını güçlendirmek için FibArm karbon bantlarını kullandı. Rus elektrik şebekesi operatörü Rosseti, güç nakil kulelerini onarırken aynı teknikten yararlandı. Irkutsk Bölgesi’ndeki Usolye-Sibirskoye’de eski atıkları ortadan kaldırmak amacıyla yürütülen bir kampanyada, toprağı hidrokarbon sızıntısından korumak için kompozit kazıklar kullanıldı.
Kompozitler nükleer mühendislikte de 9+ Nesil gaz santrifüjleri için yapı malzemeleri olarak kullanılıyor. Umatex, çelikten daha hafif ve daha güçlü olması beklenen hidrojen taşımacılığı için kompozit tanklar geliştirmeye başladı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
